تحلیل نقش عوامل طبیعی در توزیع فضایی استقرارهای پیش از تاریخی دشت سُنقر

نویسندگان

محمود حیدریان

چکیده

این مقاله بر آن است تا عوامل زیست محیطی و نقش آن ها در شکل دهی فضایی استقرارهای انسانی دوره های پیش از تاریخی نوسنگی، مس سنگ، مفرغ و آهن دشت سنقر را مورد بررسی و مطالعه قرار دهد. برای دستیابی به این مهم از نتایج دو فصل بررسی باستان شناسی منطقه که شناسایی 105 محوطه باستانی از دوره های فوق را در بر داشت، استفاده شد. با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و در قالب سیستم اطلاعات جغرافیایی با استفاده از نرم افزار gis، مطالعات اسنادی و تحلیل های فضایی صورت گرفت تا عوامل مؤثر در شکل گیری و پراکنش استقرارها در هر دوره شناسایی شوند. بعد از تشکیل پایگاه داده ای، پراکنش محوطه های باستانی هر دوره نسبت به متغیرهای ناهمواری ها، منابع آب، پوشش گیاهی، نوع لندفرم و سازندهای زمین شناسی، شیب و جهت شیب مطالعه شد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که عوامل ارتفاع، شیب، پوشش مرتعی و نزدیکی به رودخانه بیشتر از سایر عوامل طبیعی بر توزیع محوطه های پیش از تاریخی منطقه تأثیر گذاشته اند. هر چند سایر عوامل نیز در این ارتباط نقش داشته اند، اما نقش عوامل فوق از دیگران برجسته تر بوده است.ارتفاع متوسط قابل سکونت که حدود 1900-1800 متر می باشد، بهترین شرایط ایده آل دمایی را در طی دوره های مختلف فراهم نموده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نقش عوامل طبیعی در توزیع فضایی استقرارهای دوران مس و سنگ در شهرستان بستان‌آباد؛ آذربایجان شرقی

در سخن از الگوی استقرارهای باستانی و چگونگی چیدمان آن در یک منطقه ناگزیر نقش محیط و بسترهای آن در چشم‏انداز جغرافیایی پُررنگ می‏شود. نحوة توزیع جمعیت و سکونتگاه‏های انسانی در یک ناحیة جغرافیایی تأثیر بسیاری در ساخت‏های کارکردی و فعالیت‏های انسانی دارد و، علاوه بر تأثیرپذیری از عوامل اجتماعی و فرهنگی، به منزلة بستر جغرافیایی فعالیت‏های انسانی، به میزان زیادی از پدیده‏های طبیعی تبعیت می‏کند. در ای...

متن کامل

تحلیل نقش عوامل طبیعی در توزیع فضایی محوطه‌های نوسنگی و مس‌و‌سنگ شهرستان اردل، چهارمحال و بختیاری

نیمة غربی استان چهارمحال و بختیاری (شهرستان اردل)، به سبب دارا بودن کوه­های مرتفع، دره­های عمیق و دشت­های میانکوهیِ کوچک و قرارگیری در مسیر کوچ عشایر، از گذشته­های دور تاکنون مورد توجه انسان­ بوده است. نظر به اهمیت ارتباطی این بخش از استان و نقشی که جوامع کوچ­رو در تبادل فرهنگی بین مناطق کوهستانی چهارمحال و بختیاری و مناطق پست دشت خوزستان و مناطق جلگه­ای فارس در طول تاریخ ایفا می­کرده­اند، و با ...

متن کامل

تحلیل نقش عوامل طبیعی در توزیع فضایی محوطه‌های باستانی استان مازندران

باستان‌شناسی به عنوان نظامی علمی برای پردازش مدل‌ها و ایجاد قیاس‌های منطقی و بازسازی محیط طبیعی، وامدار جغرافیاست و به صورت جدایی‌ناپذیری در بازسازی محیط طبیعی گذشته استقرارهای انسانی با چشم‌انداز و محیط مرتبط است؛ چرا که الگوهای خاص زندگی شکل گرفته بر روی زمین ناشی از تأثیرات متقابلی است که بین انسان و محیط وجود داشته است. این ارتباط به ویژه در زمینه مسائل و موضوعات مربوط به خاک و زمین‌های رسو...

متن کامل

استقرارهای پیش از تاریخ دشت لوت، جنوب شرق ایران

دوازده فصل کاوش­های باستان­شناختی­ در محوطۀ شهداد، اهمیت حاشیۀ غربی بیابان لوت واقع در جنوب شرق ایران را به لحاظ باستان­شناختی افزون‌تر کرده است. در سال 1390 دشت لوت بررسی باستان‌شناختی شد، حاصل آن شناسایی 87 محوطۀ باستانی از هزارۀ پنجم پ.م تا دورۀ اسلامی بوده است. مقالۀ پیش­رو به زیستگاه­های پیش از تاریخ دشت لوت می­پردازد که متعلق به هزاره­های پنجم تا دوم پ.م هستند. به علت قرار گرفتن منطقۀ مور...

متن کامل

تحلیل نقش عوامل طبیعی در توزیع فضایی سکونتگاه های قلعه ای استان اردبیل با استفاده از GIS و AHP

سکونتگاه ­های قلعه ­ای یکی از مراکز استقراری است که مکان­ گزینی، شکل­ گیری و توزیع فضایی آن‌ها به‌شدت متأثر از عوامل طبیعی است. پژوهش حاضر با استفاده از داده­ های میدانی و اسنادی و با بهره ­گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) درصدد بررسی همبستگی میان عوامل طبیعی و سکونتگاه­ های قلعه ای استان اردبیل و رتبه ­بندی عوامل طبیعی مؤثر در توزیع فضایی این سکونتگاه ­ها...

متن کامل

تحلیل نقش عوامل طبیعی در توزیع فضایی محوطه های باستانی استان مازندران

باستان شناسی به عنوان نظامی علمی برای پردازش مدل ها و ایجاد قیاس های منطقی و بازسازی محیط طبیعی، وامدار جغرافیاست و به صورت جدایی ناپذیری در بازسازی محیط طبیعی گذشته استقرارهای انسانی با چشم انداز و محیط مرتبط است؛ چرا که الگوهای خاص زندگی شکل گرفته بر روی زمین ناشی از تأثیرات متقابلی است که بین انسان و محیط وجود داشته است. این ارتباط به ویژه در زمینه مسائل و موضوعات مربوط به خاک و زمین های رسو...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های باستان شناسی ایران (علمی - پژوهشی)

ناشر: دانشگاه بوعلی سینا

ISSN 2345-5225

دوره 3

شماره 4 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023